Spinoza cum Plinio in labyrintho more Borgesiano

Perīclitārī voluī sī possem sonētum Borgesiānum "Spinoza" in linguam Latīnam trādūcere, et ausa sum celeritātem comparāre rubentī hyacinthīnī vesperī quī pallescit apud Borges et "casi no existe", cum gemmā Plīniī Maiōris nōmine Hyacinthō, cūius ēvānescentem violāceum fulgōrem oculī paene nōn attingunt. Benevolē, lector, trāslātiōnem accipiās et comparātiōnem!

Las traslúcidas manos del judío
labran en la penumbra los cristales
y la tarde que muere es miedo y frío.
(Las tardes a las tardes son iguales.)

Las manos y el espacio de jacinto
que palidece en el confín del Ghetto
casi no existen para el hombre quieto
que está soñando un claro laberinto.

No lo turba la fama, ese reflejo
de sueños en el sueño de otro espejo,
ni el temeroso amor de las doncellas.

Libre de la metáfora y del mito
labra un arduo cristal: el infinito
mapa de Aquel que es todas Sus estrellas.

Jorge Luis Borges. Spinoza.

Translūcīdae manūs Jūdaeī in umbrā crystalla ēlabōrant et vesper quī moritur metus est, et frīgor (vesperae vesperīs sunt aequālēs). Manūs et hyacinthīnum spatium in fīne Ghettī pallescens virō quiētō paene nōn sunt quī clārum somniat labyrinthum(1). Eum nōn turbat fāma, illa repercussio somnōrum in somnō alīus speculī, neque virginum timidus amor. Ā metaphorīs līber et ā mythō arduum crystallum ēlabōrat: tabulam infīnītam Illīus quī est omnia Sua sīdera.

(1) Est hyacinthus nōn modo flōs colōre rubentī ad obscūrum nigrumque inclīnānte, vērum etiam gemma pretiōsa ēiusdem colōris. Apud Plīnium Maiōrem in Nātūrālī Histōriā XXXVII, XLI (līneā CXXV) hyacinthus amethystō nōn absimilis est: "differentia haec est, quod ille ēmicans in amethistō fulgor violāceus dīluitur hyacinthō primōque aspectū grātus ēvānescit, antequam satiet, adeōque nōn implet oculōs, ut paene nōn attingat, marcescens celerius nōminis suī flōre". Itaque "hyacinthī spatium" est, ut opīnor, splendor ille caelī mōmentāneus, sole occidente, vinō similis vel potius sanguinī, quī punctō temporis in fuscum caeruleum colōrem redigitur et stātim ēvānescit nocte inumbrante.

Imāgo: Remedios VaroBordando el manto terrestre (Texentēs terrestrem amictum). Annō 1961.

Comentarios