Passer, dēliciae meae puellae,
quīcum lūdere, quem in sinū tenēre,
cuī prīmum digitum dāre appetentī
et ācrīs solet incitāre morsūs,
cum dēsīderiō meō nitentī
cārum nescio quid lubet iocārī
et sōlāciolum suī dolōris,
crēdō, ut tum grāvis acquiēscat ārdor:
tēcum lūdere sīcut ipsa possem
et trīstīs animī levāre cūrās!
quīcum lūdere, quem in sinū tenēre,
cuī prīmum digitum dāre appetentī
et ācrīs solet incitāre morsūs,
cum dēsīderiō meō nitentī
cārum nescio quid lubet iocārī
et sōlāciolum suī dolōris,
crēdō, ut tum grāvis acquiēscat ārdor:
tēcum lūdere sīcut ipsa possem
et trīstīs animī levāre cūrās!
Sī consuētam interpretātiōnem carminis accipimus, "dēsīderiō meō" idem significat ac "puellae" sīve "Lesbiae", per metōnymiam. Itaque Lesbia, quae nitet sīve fulget propter pulchritūdinem suam, cum passere dīlectissimō saepe lūdet et blandē iocātur mōre amatōris, variīs dulcibus facētīsque verbīs ūtens quae consōlārī possunt ("cārum [...] iocārī [...] et sōlāciōlum"), ut gravis ardor sīve dolor cordis suī mītigētur ("ut tum gravis acquiescat ardor"). Quālēs Lesbiae aegritūdinēs sint, cēterum ignōrāmus; bene autem nōvimus et Catullum etiam tristibus animī cūrīs afficī ("possem et tristis animī levāre cūrās").
Mīror equidem Catullum vice passeris fungī nōn dēsīderāre, ut in sinū Lesbiae teneātur illamque mordat incitantem; immō vērō etiam poeta prō Lesbiā cum passere lūdere vult ad dolōrem suī ardentem consōlandum! Amātōrius mihi plānē vidētur Lesbiae lūdus ac passeris. An Catullō nōn vidētur? Passerem in sinū tenēbat puella, illō digitum praebēbat, morsūs illīus acrēs incitābat; et sī Lesbia incitābat, salax avicula album digitum manifestē appetēbat et quam ācerrimē mordēbat. Et, mīrābile dictū, passerī nōn invidet Catullus propter adulterīnōs lūsiunculōs. Potius iocīs invidet ipsīs, quī Lesbiae consōlātiōnem praebēre possunt.
Sed praecipuē et in prīmīs dē dolōre Lesbiae valdē admīror quem iocāndo illa mītigāre vult. Quā rē solitam interpretationem carminis refrāgor (si mihi "carum iocanti" inceptulum licet). Nōn crēdō quod in "dēsīderiō meō" intellegendum est "Lesbiae", sed melius, ut opīnor, Catullus dē dēsīderiō suī, nōn dē amīcā, loquitur. "Dēsīderium" hīc est dolor et molestia ā prīvātiōne reī optātae adlāta. Quae rēs Lesbia est cum dulciter lūderet et jocāretur dēlectātiōnis causā, haud consōlātiōnis.
Mīror equidem Catullum vice passeris fungī nōn dēsīderāre, ut in sinū Lesbiae teneātur illamque mordat incitantem; immō vērō etiam poeta prō Lesbiā cum passere lūdere vult ad dolōrem suī ardentem consōlandum! Amātōrius mihi plānē vidētur Lesbiae lūdus ac passeris. An Catullō nōn vidētur? Passerem in sinū tenēbat puella, illō digitum praebēbat, morsūs illīus acrēs incitābat; et sī Lesbia incitābat, salax avicula album digitum manifestē appetēbat et quam ācerrimē mordēbat. Et, mīrābile dictū, passerī nōn invidet Catullus propter adulterīnōs lūsiunculōs. Potius iocīs invidet ipsīs, quī Lesbiae consōlātiōnem praebēre possunt.
Sed praecipuē et in prīmīs dē dolōre Lesbiae valdē admīror quem iocāndo illa mītigāre vult. Quā rē solitam interpretationem carminis refrāgor (si mihi "carum iocanti" inceptulum licet). Nōn crēdō quod in "dēsīderiō meō" intellegendum est "Lesbiae", sed melius, ut opīnor, Catullus dē dēsīderiō suī, nōn dē amīcā, loquitur. "Dēsīderium" hīc est dolor et molestia ā prīvātiōne reī optātae adlāta. Quae rēs Lesbia est cum dulciter lūderet et jocāretur dēlectātiōnis causā, haud consōlātiōnis.
Duās rēs expetit dēsīderium Catullī ad gravem dolōrem mītigandum. Dēsīderiō prīmum libet amābilēs jocōs dīcere, quamvis Catullus, aviāriae familiāritātī insuētus, quālēs sint illī et eōrum modum ipse ignōret ("nesciō quid"); dein etiam dēsīderiō parvum solācium suī dolōris libet. Vērumtamen, ea quae dēsīderium adipiscī vult, parum spērat Catullus, quamobrem verbum "crēdō" cautē et īrōnicē prōnuntiat (dē "crēdō" idem atque "opīnor" īrōniam continens, v. Lexicon Forcellini).
Spectante Catullō Lesbiae lūsiunculōs cum aviculā salāce, dēsīderium ardet poetae, dēliciārum lūdōrum blanditiārum cupidī. Tunc amōre flagrans suspīrat Catullus et dēplōrat: "ō fēlix passer, utinam tēcum lūdere possem, dēsideriī cūrīs remōtīs, sīcut Lesbia lūdit ipsa: amōris incūriosa meī suīque indīligens".
Notāte benē: potest lector quīdam, ut opīnor, interpretātiōnem facere propriam sī eadem errōre vacat. Carmen hoc catulliānum lēgī ā consuētā interpretātiōne discēdens. Audacter ēgī; utinam nē errāvissem!
Imāgo sinitrā> De Alfons Mucha - Art Renewal Center Museum, image 4424, Dominio público, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=8879659
Comentarios
Publicar un comentario