De rege Juba, qui multa de multis scripsit


Dē rēge Jubā, rēgis Jubae fīliō.
 René de La Blanchère. 1883

Juba, quum pater ējus mortem sibi victus intulit, quartum vel quintum annum agēbat. Nātālēs ējus Sevīnus ann. ferē a. C. 51 adscrībit: satis rectē ut vidētur, nam scīmus eum et cum Caesare D. fīliō ēdūcātum et cum eō bellō Actiacō prīmum sub signīs fuisse, unde eum crēdere est xx tunc annōs nātum.
Caesar, mortuō rēge, inter praedam puerum nactus, Rōmam advectum in pompā triumphī dūcī voluit, nec ullus erit quī crēdat, Suidā sōlō auctōre, atrōcius in parvulum ita ut flagrīs caederētur saevītum.
Contrā consentiunt omnēs Jubam in domō Caesaris exceptum et ēdūcātum perinde ac sī ējusdem gentis et sanguinis fuisset. Quae quidem dictātōris domus tunc optimīs magistrīs scatēbat: causa Caesar Octāviānus, Jubā xii annīs mājor, modo ē disciplīnīs exiens. Hīc rēgium adolescere puerum fātum bellī usque coegit, fortūnātā, dīxit Plutarchus, et faustā captivitāte, cūjus gratiā ē barbarō Graecōrum doctissimus ēvāsit. Ibi enim, ut domesticōrum litterātōrum cūrā ēdūcātur, sīc in concursū et conversātiōne hominum ingeniō, ēlegantiā, doctrīnā, hūmānissimīs mōribus et urbānitāte praestāntium, mentem jam per sē ēgregiam et informat et locuplētat. Nihil autem apud eum grātum magis et acceptum fuisse quam historiam , grammāticam , et rērum nātūrae scientiam opera ējus dēmonstrant: quippe quī vir factus ēloquentiam nunquam, poēsim minus ēgregiē, alia ferē omnia fēlīciter tractāvit.
Plūs autem in praesens prōfuit amīcitiam sibi conciliāsse Octāviānī condiscipulī, summum rērum arbitrium haud multō post habitūrī. Quam sānē eī nunquam dēfuisse appārēbit. Intereā Rōmae dēgens, Caesaris quasi sub umbrā, vītam eamdem habuisse vidētur quam juvenēs principālium in rē pūblicā domuum: ita ut eādem aetāte quā illōs stipendia merērī ūsūs et lēgēs jubēbant, et ipse sub signīs fuerit. Quō officiō quō nōmine in Actiacō bellō meruerit, ignōtum. Auxiliārum numerum dūxisse, vel potius inter comitēs, forsan in contuberniō Caesaris mansisse crēdibile est.
Utut est, bellō exactō, crēvit apud victōrem juvenis grātia et favor, nec multō post ab Augustō habuit et uxōrem et regnum. Uxor Selēnē Antōniī et Cleopatrae fīlia, regnum Numidia fuit.

Comentarios